Kunnen accountants het vertrouwen herwinnen?
De aandelenbeurzen hebben een constante behoefte aan betrouwbare cijfers van de bedrijven die hier staan genoteerd. Deze cijfers moeten daarom door onafhankelijke specialisten op juistheid worden gecontroleerd. Goed opgeleide accountants kennen het reilen en zeilen in de financiële wereld en kunnen door hun specifieke kennis een oordeel geven. Als een accountant een goedkeurende verklaring geeft bij een jaarrekening, betekent dit dat hij of zij na controle denkt dat de cijfers juist, volledig en tijdig zijn. Natuurlijk heeft ook een accountant de wijsheid niet in pacht en kan er achteraf iets niet helemaal juist blijken te zijn. Daarvoor bestaat de mogelijkheid om klachten in te dienen. Een van de meest belangrijkste taken van de accountant is vertrouwen te scheppen in de overlegde cijfers. Als een bedrijf geen goedkeurende verklaring krijgt, is er immers zeker iets aan de hand.
En toen waren er nog maar vier
Aan het begin van deze eeuw sprak men over de Big Five van accountantskantoren. Door vele fusies waren er 5 grote accountantskantoren ontstaan, die ook verantwoordelijk waren voor bijna alle controles van beursbedrijven. Arthur Andersen was wellicht het meest aansprekende kantoor van de 5. En in 2002 bestond het ineens niet meer na het Enron- schandaal. Andersen had de jaarrekening goedgekeurd die duidelijke fouten bevatte. Maar ook al snel bleek dat er bij Andersen grote aantallen dossiers werden vernietigd die verband hielden met adviezen aan Enron. Juist omdat accountants specialisten zijn op het gebied van verslaggeving en alles dienen te weten over financiën zijn ze ook gevraagde adviseurs. Het werd al gauw duidelijk dat de opbrengsten van adviezen aan Enron vele malen hoger waren geweest dan de declaratie voor de controle-activiteiteten. Blijkbaar was dat de hoofdreden geweest om een goedkeurende verklaring te geven bij een jaarrekening die aan alle kanten rammelde. Ook de adviezen waren in veel gevallen op het minst bedenkelijk. Andersen implodeerde en bestond na 2002 niet meer. Maar tot op de dag van vandaag is de combinatie van advies en controle intact gebleven waardoor de twijfel over de waarde van accountantscontrole niet is verminderd.
Hoe zal het in Nederland gaan?
In Nederland is de discussie nu afgerond en lijkt het vrijwel zeker dat het verdienmodel van de accountant op de schop gaat. Controle zal dan niet meer gecombineerd mogen worden met advies. In hoeverre de accountants hiermee hun geschonden blazoen kunnen herstellen is de vraag. In het belang van een goede informatievoorziening aan de (particuliere) beleggers is deze ontwikkeling echter een goede zaak. Beleggen kunt u bij de betrouwbare online brokers op deze site.
